میراث جهانی یونسکو (به انگلیسی: World Heritage Sites) به مجموعه مکان‌های فرهنگی و یا طبیعی ثبت‌شده در سازمان جهانی یونسکو مانند جنگل، کوه، آبگیر، صحرا، بقعه، ساختمان، مجموعه و یا شهر گفته می‌شود که بصورت فهرستی توسط کمیته میراث جهانی یونسکو همه ساله برگزیده شده‌اند.
سایت‌هایی که در این فهرست قرار می‌گیرند بر اساس کنوانسیون حفاظت از میراث جهانی فرهنگی و طبیعی متعلق به تمام انسان‌های زمین، فارغ از نژاد، مذهب و ملیت خاص، محسوب می‌شوند و دولت‌ها موظف به حفظ و نگهداری این آثار هستند.
بر پایه این کنوانسیون کشورهای عضو یونسکو، می‌توانند آثار تاریخی، طبیعی و فرهنگی کشور خود را نامزد ثبت به‌عنوان میراث جهانی کنند. حفاظت از این آثار پس از ثبت در عین باقی‌ماندن در حیطه حاکمیت کشور مربوطه، به عهده تمام کشورهای عضو خواهد بود.
این کنوانسیون از یک دیباچه و ۳۸ ماده در هشت فصل تشکیل شده‌است.
ایتالیا مقام نخست را در تعداد میراث جهانی یونسکو در جهان دارد. تا نوامبر ۲۰۱۴ ایتالیا ۵۰ اثر، چین ۴۷ اثر و اسپانیا ۴۴ اثر ثبت‌شده در میراث جهانی یونسکو داشته‌اند.
میراث جهانی بین‌المللی، که توسط کمیته میراث جهانی سازمان یونسکو که ترکیبی از ۲۱ کشور عضو می‌باشد که توسط مجمع عمومی سازمان ملل متحد، هر چهار سال یکبار تعیین می‌شوند.
بر اساس اعلام سال ۱۳۹۲، ۹۶۲ اثر در فهرست میراث جهانی یونسکو، در این سازمان ثبت شده‌اند، که ۷۴۵ اثر، جز آثار فرهنگی، ۱۸۸ اثر، جز آثار طبیعی و ۲۹ اثر دیگر، ترکیبی می‌باشند.
ابتدا کشور متقاضی بایستی فهرستی از مکان های مهم طبیعی و فرهنگی خود تهیه نماید. این فهرست، "فهرست احتمالی" نامیده می شود. در صورتی که مکانی در این فهرست نباشد نمی تواند بعدا نیز برای ثبت در فهرست میراث جهانی نامزد شود. سپس آن کشور می تواند مکان مورد نظر را از فهرست احتمالی در پرونده ی نامزدی قرار دهد. پرونده ی نامزدی توسط شورای بین‌المللی ابنیه و محوطه‌ها و اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت ارزیابی می شود. نتایج و توصیه های به دست آمده از این ارزیابی به کمیته میراث جهانی یونسکو تحویل می شود. این کمیته سالانه یک بار برای بررسی امکان پذیرش مکان های نامزد شده تشکیل می شود که گاهی اوقات تصمیمات نهایی را جهت کسب اطلاعات بیشتر به تعویق می اندازند یا به کشور درخواست دهنده ارجاع می دهند. ده معیار برای پذیرش یک مکان به عنوان میراث جهانی یونسکو وجود دارد که مکان مورد نظر بایستی حداقل یکی از آن ها را دارا باشد.
هر مکان دست کم باید یکی از معیارهای بیان شده را برای ثبت در میراث جهانی دارا باشد.
| معیارهای فرهنگی | معیارهای طبیعی | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| راهنمای عملیاتی ۲۰۰۲ | I | II | III | IV | V | VI | I | II | III | IV |
| راهنمای عملیاتی ۲۰۰۵ | I | II | III | IV | V | VI | VIII | IX | VII | X |
| منطقه | فرهنگی | طبیعی | ترکیبی | مجموع |
|---|---|---|---|---|
| آمریکا و اروپا | ۴۶۳ | ۹۳ | ۱۳ | ۵۶۹ |
| آسیا-اقیانوسیه | ۱۳۸ | ۵۲ | ۹ | ۱۹۹ |
| آفریقا | ۴۲ | ۳۳ | ۴ | ۷۹ |
| کشورهای عربی | ۶۱ | ۴ | ۱ | ۶۶ |
| مجموع | ۷۰۴ | ۱۸۲ | ۲۷ | ۹۱۳ |
|
||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
